De volmaakte Hollandsche keuken-meid

De volmaakte Hollandsche keuken-meid onderwyzende hoe men allerhande spyzen, confituren en nagerechten, zonder ongemeene kosten, zelfs voor de Roomsgezinden op Visdagen en in de Vasten, gezond en smakelyk kan toebereiden.

Zo begint dit boek met bovenstaande titel, ik tikte het op de kop op  'Boeken rond het paleis', een jaarlijkse boekenmarkt wat altijd eind augustus gehouden wordt in Tilburg. Het boek verscheen voor het eerst in 1746. Voordat er nu gejubeld gaat worden over mijn vondst, bedaar, ik heb een fascimile-uitgave gekocht en wel de 2e druk uit 1965.
Het is werkelijk een feest om te lezen al moet je soms even peinzen wat er bedoeld wordt, het Nederlands van de 18e eeuw is niet het Nederlands van nu.
Maar alle deftige huis-moeders, jong-getrouwde vrouwen, huuwbare jonge juffrouwen en keuken-meiden mochten jullie willen weten hoe je leeuweriken braadt, het volgende recept is een goede leidraad:

"Neemt Leeuwerikken, en bekleed die met dun gesnede spek, en bestrooid ze onder het braden met wat verleze petercelie fyn gesneden, en braad ze aan speetjes, en bedruipt ze met wat boter. Is goed. Zo doe men ook met Lysters, en men eetze met een saus van geroosterd brood daar in geweekt."

Het boek bevat zo'n 600 recepten van pasteien tot soep, vlees en vis maar ook hoe een tafel gedekt dient te worden, hoe ontvang en behandel je gasten, hoe verdeel je gebraden gevogelte, een speenvarken , een karper om maar wat te noemen.Het inmaken, opleggen, zouten van groente, vruchten, vlees en dergelijke krijgt eveneens aandacht. Is tegenwoordig alles het hele jaar door verkrijgbaar, in die tijd at je met de seizoenen mee iets waar ik overigens een groot voorstander van ben. Denk maar aan aardbeien in de winter, niet te eten die dingen.
De ingrediënten die gebruikt worden zijn ook nu voor het grootste deel nog verkrijgbaar, alleen de inhoudsmaten zijn anders maar daar is met de kennis van tegenwoordig gemakkelijk een mouw aan te passen. Internet biedt vlot uitkomst en met speuren in bibliotheek is ook niks mis.

Een saus voor bij gekookt vlees:
"Neemt wat gestote beschuit, of fyn gewreven kruim van witte brood, wat fyn gekapte petercelie met wat azijn en suiker, doet'er een weinig zout en vier of vyf fyn gestote kruidnagelen by en laat die tezamen eens opkoken, discht het op by allerhande gekookt vleesch."
Daar kunnen we ook nu nog wat mee!

Tot slot heb ik nog een illustratie voor jullie zodat jullie nu voor eens en altijd weten hoe een tafel gedekt en ingedeeld dient te worden.

Ieder cijfertje en ieder lettertje hoort bij een schotel. Zo kun je op deze tafel Venezoenen (wildbraad) aantreffen en schaaltjes met ossetongen, met gerookt vlees, 2 fruitschalen kaviaar, oesters, kreeften, pudding, schaaltjes met radijs, kleine taartjes, kaas, bordjes met mosterd, kaneel, suiker, fruit, salade, pudding, klein gebraad, grote taarten ...De ruimte die nog over is wordt opgevuld met zoutvaatjes. Succes, ik zie een uitnodiging graag tegemoet!

Op dit boek kom ik zeker nog een keer terug, wellicht met een uitgeprobeerd recept.