vrijdag 13 april 2012

Koken in 1935, 200 maaltijden van Mme. F. Nietlispach

Laten wij niet vergeten dat een goed opgediend maal de eetlust opwekt, 't geen de gezondheid ten goede komt aldus Madame F. Nietlispach
Dit citaat komt uit de oorspronkelijke uitgave van  200 maaltijden, complete menu's en recepten. Zelf ben ik in het bezit van de 5e druk uit 1935 wat nog weet te vermelden dat het naar de Zwitscherse uitgave van Mme. F. Nietlispach is en voor Nederland bewerkt door M.J. Krabbe, leerares aan de Amsterdamsche Huishoudschool.
De eerste druk verscheen in 1932 en binnen drie jaar waren er ruim twintigduizend exemplaren over de toonbank gegaan. Voor die tijd een respectabel aantal.
De uitgevers maken van de gelegenheid gebruik 'de vele leeraressen aan kookscholen, die de verspreiding van dit boek in zoo belangrijke mate ondersteunen, daarvoor onze erkentelijkheid te betuigen.'



Het is wel duidelijk dat het de vrouw was die dagelijks met de potten en pannen rammelde. 
Een vrouw, die voelt voor sierlijke eenvoud in haar kleeding, zal ook voelen voor een eenvoudig maal op goed verzorgde wijze opgediend.
Variatie werd ook in die tijd al als belangrijk gezien. Goede voeding is heilzaam voor lichaam en geest! Opdat we dat vooral niet zullen vergeten dames. En tegenwoordig mag ik er achteraan zeggen 'en heren!'

Dit boek blijft een bron van inspiratie, de recepten, de foto's in kleur (!) en de schrijfstijl, ik kan er onnoemelijk van genieten.
Het zal ongetwijfeld een heel handige leidraad zijn geweest voor de huischvrouw, talloze eenvoudige en uitgebreidere menu's om uit te kiezen en onderling te wisselen. Daarnaast wordt er ook iedere keer een vegetarisch menu gegeven.

Een voorbeeld van een eenvoudig menu:
Runderrolletjes, Gestoofde tomaten met macaroni en als dessert omelette soufflé.
De macaroni werd , o gruwel, 3 kwartier gekookt waarbij men voor aanbranden moest waken en goed moest roeren. Gelukkig zijn sommige dingen ten goede veranderd zullen we maar zeggen.

Indien men gasten te dineren kreeg of iets te vieren had kon men een menu samenstellen dat bestond uit Gegarneerde kreeftschotel met salade, mayonnaise -witte ragoutsoep - Céleri au jus -  kalfsvleesch- gestoofde komkommer, aardappelen en Amerikaansche appelen toe.
Amerikaanse appels worden in de oven gebakken tot ze zacht zijn en vervolgens overgoten met een karamelsaus.  Ook anno 2012 niet te versmaden.
En met een vegetarisch menu bestaande uit tomaten met eivulsel, Brusselsch lof met kaassaus, aardappelcroquetten en meloen toe had je in die dagen ook niks te klagen.

Daarnaast wordt er ook een hoofdstuk gewijd aan de restverwerking. Van overgebleven puree kun je kroketjes maken,  gekookte vis kun je verwerken in schelpen, een soepje of samen met aardappelen tot een schoteltje voor de lunch..
En laten we de hors d'oeuvres niet vergeten. Hors d'oeuvres werden vóór de soep gegeven, gepresenteerd met geroosterd brood en boterballetjes. Een stukje geroosterd brood met biefstuk tartare bijvoorbeeld of ansjovisbroodjes..

Op koude wintermiddagen verscheen er net als nu boerenkool met worst op tafel. Alleen gebruik ik geen 6 struiken boerenkool....

Nu snappen jullie wellicht ook waarom ik gek ben op oude kookboeken. Het geeft een mooie kijk op de keuken van toen en dat niet alleen, ook de recepten van toen zijn met hier en daar een aanpassing nog uitstekend bruikbaar.


Mme F. Nietlispach/ M.J. Krabbe: 200 Maaltijden complete menu's en recepten. 
N.V. Uitgevers.Maatschappij 'Kosmos'- Amsterdam
1935/5e herzien druk.

Geen opmerkingen: